Een letter die ertoe doet

11/12/2017

Een vorm van zelfverminking, beweerde ze altijd. En nu laat Ankie Vandekerckhove zelf een tattoo zetten! Het wordt een letter. 'Maar niet zomaar eentje.'

Mensenrechtentattoo

Ankie Vandekerckhove: 'Human Rights Tattoo is een artistiek project waarbij de volledige tekst van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens letter per letter op evenveel mensen wordt getatoeëerd. De ploeg trekt de wereld rond. Iedereen die een letter wil, mag in de rij aanschuiven. Ze tatoeëerden al in Oeganda, Mexico, Rusland, Nederland, Indonesië ... en zitten nu net voorbij de helft.'

Al van bij aanvang was Ankie enthousiast over dit project. 'Voor zo'n tatoeage maak ik graag een uitzondering.' Toen ze vernam dat de tattooploeg in december voor het Festival van de Gelijkheid in Gent zou neerstrijken, was Ankie vastbesloten.

Vrienden, familie en collega's ook. Op het festival zou slechts een handvol mensen zo'n mensenrechtentattoo krijgen. Dus nomineerden we haar.

Genomineerd

Ankie: 'Alleen al de mails die iedereen gestuurd heeft om mij als kandidaat naar voren te schuiven... Ik ga ze allemaal printen! Ik had het nooit gedacht en was echt ontroerd te horen dat ik genomineerd was. Weet je, mensenrechten zijn zo belangrijk voor mij. Dat is altijd zo geweest. Als puber schreef ik al brieven voor Amnesty International. En ook vandaag past alles waar ik voor sta en waar ik voor ga, privé en professioneel, in het mensenrechtenkader.'

Van 1998 tot 2009 was Ankie Vandekerckhove de eerste Vlaamse kinderrechtencommissaris. 'Dat zijn twee volle mandaten, decretaal kan het niet langer. Ik geloof in de competenties van kinderen, zij nemen volwaardig deel aan onze samenleving. Ik heb de visie van wijlen professor Eugeen Verhellen altijd proberen doortrekken: mensenrechten tellen ook voor kinderen.'

Pedagogiek is een kwestie van mensenrechten

Bij VBJK werkt ze nog steeds volgens die filosofie. Ankie gaat nationaal en internationaal voor inclusieve basisvoorzieningen. Dat wil zeggen: organisaties binnen de kinderopvang, het onderwijs en de gezinsondersteuning die voor elk gezin toegankelijk zijn.

'Hoewel mensen (gelukkig) niet gelijk zijn, zijn we wel allemaal gelijkwaardig. Die basisgedachte uit het mensenrechtenverdrag komt ook in het kinderrechtenverdrag terug. Als we dat lokaal, nationaal en mondiaal effectief toepassen, dan wordt het een betere wereld. Ook voor de kinderen die - zowel in het Zuiden als hier in het Noorden - in moeilijke omstandigheden moeten opgroeien. Denk aan kinderen in armoede en kinderen op de vlucht: zij hebben recht op een menswaardig bestaan.'

Nu meer dan ooit

De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens dateert van 1948. 'Ik ging er altijd van uit dat die tekst de leidraad zou worden voor de manier waarop wij onze samenleving inrichten. Er zou een groeipad nodig zijn, maar de richting was duidelijk: beetje bij beetje, overal ter wereld, steeds meer mensenrechten. Maar de laatste jaren lijkt dat kader voor veel beleidsmakers minder relevant. Dat tij moet keren. Mensenrechten zijn geen uitvinding van een bende oude hippies, de tekst is na de Tweede Wereldoorlog gemaakt door topbeleidsmakers wereldwijd, met als doel: dit nooit meer. Mensenrechten zijn geen luxe, ze zijn een noodzaak. Dit moet terug hét referentiekader worden.'

6673 letters

Daarom maakt ze voor die ene tattoo dus een uitzondering. 'Wereldwijd zijn 6773 mensen enthousiast genoeg om voor altijd een letter op hun lichaam te zetten. Ook ik wil tonen dat mensenrechten er toe doen. Daarom laat ik de letter op mijn linkerhand zetten, waarschijnlijk vlak boven mijn pink. Goed zichtbaar, in de hoop dat mensen ernaar vragen. Dan kan ik over mensenrechten beginnen vertellen.'

Ze hoopt dat het geen A van Ankie wordt. 'Ik wil een O, een E, een R of een P of zo. Een letter waar ik persoonlijk niets mee heb, maar die zijn betekenis krijgt omdat het in een bepaald woord in een artikel van het mensenrechtenverdrag staat.'

Artikel 21

De letters worden in volgorde getatoeëerd, Ankie kan dus zelf niet kiezen. 'Alleen de layout kun je bepalen. Maar als ik het goed uitgerekend heb, zou mijn letter wel eens uit artikel 21 kunnen komen. Stel je voor dat het punt 2 van dat artikel is! 'Everyone has the right to equal access to public service in his country.' Toegankelijkheid is precies waar ik bij VBJK zo hard aan werk. Kinderopvang, onderwijs, gezinsondersteuning... Die basisvoorzieningen moeten er zijn voor elk kind, voor elk gezin. Het zou fantastisch zijn als het een letter uit artikel 21 wordt, alsof die tattoo voorbestemd is.'

Een vierkante centimeter

Weet ze dat het meestal niet bij één tattoo blijft? Dat mensen daaraan verslaafd raken en er meerdere nemen? 'Dat zie ik niet onmiddellijk gebeuren. Ik maak voor Human Rights Tattoo echt een uitzondering. Ik ben trouwens bang voor de pijn.' Dat het maar een vierkante centimeter is, zeg ik. 'Ja, maar wel eentje met veel betekenis. Al die vierkante centimeters samen zijn van groot belang.'

Edit: 't Is gebeurd

Het is een P geworden. De P van Proficiat, Ankie.

De P van Provision, Protection en Participation, de drie categorieën waarin kinderrechten soms worden opgedeeld.

De P van Public Service, waar wij bij VBJK zo hard aan werken.

De P van Past Perfect bij onze collega.

Klik door naar onze fotoreportage. Of naar Ooggetuige: Lichaamstaal van De Standaard.

Foto bovenaan deze pagina: Curieus, een progressieve culturele inspiratiefabriek die actief meebouwt aan een solidaire samenleving, mede-organisator van het Festival van de Gelijkheid.

Tekst: Ellen Rutgeerts