DuJo | Naar duurzame jobs in opvang en begeleiding van school

In Vlaanderen kennen we een gesplitst systeem waarbij buitenschoolse opvang en kleuteronderwijs zijn uitgebouwd als aparte systemen, met aparte regelgeving, kaders, medewerkers, enz. Dit heeft gevolgen voor medewerkers en kinderen en ouders.

Zo zijn de job van kinderbegeleider in de buitenschoolse opvang en de job van kinderbegeleider (‘kinderverzorger’) in het kleuteronderwijs apart vormgegeven. Als een gevolg hiervan werken kinderbegeleiders in de buitenschoolse opvang doorgaans met gesplitste uurroosters en deeltijdse contracten. Aspecten die knagen aan de werkbaarheid van de job. Als een gevolg hiervan vinden buitenschoolse opvanginitiatieven steeds moeilijker competente kinderbegeleiders die willen werken in de buitenschoolse opvang.

Dit gesplitste systeem heeft ook gevolgen voor kinderen en ouders. Zij ervaren een gemis aan continuïteit. Kinderen ontmoeten andere volwassenen binnen en buiten de schooltijd. Vaak is er weinig afstemming en uitwisseling tussen buitenschoolse opvang en school. Hierdoor worden kansen op uitwisseling van expertise met het oog op het realiseren van een kwaliteitsvolle kinddag gemist.

Nieuwe functie 'kinderbegeleider in kleuteronderwijs en opvang'

In het DuJo-project zetten we in op Duurzame Jobs in opvang en begeleiding van schoolgaande kinderen. Dit doen we door in drie proeftuinen te experimenteren met de nieuwe functie ‘kinderbegeleider in kleuteronderwijs en opvang’. Concreet werkt een kinderbegeleider zowel in de voor- en/of naschoolse opvang van de kinderen als in de kleuterklas ter ondersteuning van de kleuterleerkracht. Deze nieuwe functie creëert meerwaarde voor verschillende betrokkenen:

Voor de kinderbegeleider:

  •  meer aantrekkelijke contracten, bijvoorbeeld meer mogelijkheden om in aaneensluitende uren te werken of uitbreiding van uren;

  • inhoudelijk aantrekkelijke job: samenwerken met kleuterleerkrachten aan educare (of een zorgzame speelleeromgeving).

Voor de kleuterleerkracht:

  • samenwerken met een kinderbegeleider die kinderen ook in andere contexten kent;

  • samenwerken met een kinderbegeleider die expertise binnenbrengt in het creëren van een zorgzame speelomgeving (met kleine en grote groepen kinderen).

Kinderen en ouders:

  • educare of zorgzame speelleeromgeving waarin welzijn, spelen en leren even belangrijk en met elkaar verbonden zijn;

  • betere overgang en afstemming tussen buitenschoolse opvang en (kleuter)onderwijs.

De drie proeftuinen zijn:

  • Proeftuin Gent: samenwerking tussen Stedelijke Basisschool Klaverdries en STIBO Klaverdries;

  • Proeftuin Evergem (Kluizen): samenwerking tussen Buitenschoolse kinderopvang Evergem (ingericht door het lokaal bestuur) en Vrije Basisschool De Kleine Prins;

  • Proeftuin Brugge: samenwerking tussen OLVA De Meersen en De Blauwe Lelie (buitenschoolse opvang ingericht door OCMW Brugge).

Evaluatie

De ervaringen met de nieuwe functie en de begeleidingssessies met kinderbegeleiders en kleuterleerkrachten worden gedocumenteerd en geëvalueerd. Volgende onderzoeksvragen staan centraal:

  • Wat zijn mogelijke organisatiemodellen voor de functie van kinderbegeleider in opvang en kleuteronderwijs?

  • Wat zijn organisatorische condities voor de functie van kinderbegeleider in opvang en kleuteronderwijs?

  • Welke knelpunten in regelgeving en financiering bemoeilijken momenteel de uitrol van een functie kinderbegeleider in opvang en kleuteronderwijs?

  • Wat is de impact op vlak van werkbaar werk, de samenwerking tussen kinderopvanginitiatief en school en pedagogische continuïteit?

  • Hoe heeft het begeleidingstraject een impact op de visie van kinderbegeleiders en leerkrachten ten aanzien van de eigen en elkaars rol inzake het realiseren van een zorgzame speelleeromgeving bij jonge kinderen?

Resultaten: Duo-Doebox, extra downloads, brochure en beleidsaanbevelingen

Duo-Doebox: Inspiratie voor samenwerken aan een zorgzame speelleeromgeving voor kleuters in opvang en onderwijs

De Duo-Doebox ondersteunt medewerkers in opvang en onderwijs die hun samenwerken aan een zorgzame speelleeromgeving voor kleuters willen versterken. De box biedt achtergrondinformatie, methoden en materialen om elkaar beter te leren kennen, om een gedragen visie te ontwikkelen en acties te ondernemen die bijdragen aan een zorgzame speelleeromgeving.

De Duo-Doebox bevat volgende delen:

  • Voorbereiden van uitwissel- en werkmomenten: tips
    Welke stappen zetten initiatiefnemers best om het proces van uitwisselen en samenwerken voor te bereiden?

  • Faciliteren van uitwissel- en werkmomenten: tips
    Welke rol neemt een (interne of externe) facilitator op tijdens uitwissel- en werkmomenten met medewerkers uit opvang en onderwijs? En hoe kan je als facilitator inzetten op een creatieve sfeer en omgeving om échte participatie en samenwerking tussen medewerkers met verschillende rollen en achtergronden te realiseren?

  • Methoden en materialen
    Welke methoden en materialen kan je gebruiken om uitwisseling en samenwerking te faciliteren?

Bij de Duo-Doebox hoort een set van dialoogkaarten met Ik & mijn beroep-vragen, educare-stellingen, educare-foto’s en educare-casussen.
Je kan de volledige Duo-Doebox mét handleiding bestellen of enkel de dialoogkaarten bestellen en de handleiding downloaden.

Interesse in de Duo-Doebox en/of de dialoogkaarten? Bestel nu!

Wens je de dialoogkaarten met of zonder ingebonden printversie van de Duo-Doebox?
Bestel de Duo-Doebox mét dialoogkaarten of bestel enkel de dialoogkaarten.

Extra downloads:

Brochure: combinatiefunctie kinderbegeleider in kleuteronderwijs en opvang. Mogelijkheden, aandachtspunten en bouwstenen voor de praktijk

Deze brochure gaat over de combinatiefunctie kinderbegeleider in kleuteronderwijs en opvang. De volgende vragen komen aan bod:

  • Wat is het decreet Buitenschoolse Opvang en Activiteiten (BOA-decreet) en het kwaliteitslabel kleuteropvang?

  • Wat houdt de combinatiefunctie kinderbegeleider in kleuteronderwijs en opvang in?

  • Waarom is investeren in deze functie de moeite waard?

  • Welke contractmogelijkheden bestaan er om de functie in te richten en wat zijn de bijhorende voordelen en aandachtspunten?

  • Wat is er nodig om de combinatiefunctie goed te laten werken?

Download de brochure.

Beleidsaanbevelingen

De ideale formule om de combinatiefunctie in te richten, bestaat vandaag niet. Daarom doet het DuJo-project ook beleidsaanbevelingen om op termijn een duurzame uitrol van de combinatiefunctie mogelijk te maken.
Download hier de beleidsaanbevelingen.

DuJo-onderzoek in Kindertijd

Lees het artikel Duurzame jobs in opvang en begeleiding van schoolgaande kinderen.

Partners

VBJK is promotor in dit project. Arteveldehogeschool, VVSG en VCOK zijn projectpartners. 
DuJo wordt gerealiseerd met financiële steun van ESF.

Meer lezen over educare, een zorgzame speelleeromgeving

Breng snel een bezoekje aan onze Educare-website.

Educare