Schoolrijpe kinderen of kindrijpe kleuterschool?
22/09/2017 - 22/09/2017Kleuteronderwijs van goede kwaliteit draagt bij tot de ontplooiing van elk kind. Uit recent onderzoek van het Departement Onderwijs (2015) blijkt dat kleuterparticipatie (de aanwezigheid van een kleuter op school) een positief effect heeft op de latere schoolresultaten. Kinderen die minder regelmatig naar de kleuterschool gaan, zitten namelijk vaker over in de lagere school.
Kleuterparticipatie
Het kleuterparticipatiedebat richt zich expliciet tot maatschappelijk kwetsbare gezinnen. Uit hetzelfde onderzoek (Departement Onderwijs, 2015) blijkt: wanneer kleuters uit maatschappelijk kwetsbare gezinnen regelmatig naar school gaan, komt zittenblijven bij deze groep kinderen in de lagere school nog steeds meer voor dan bij kinderen uit de middenklasse.
Twee onderzoeken
In het eerste luik van deze studiedag presenteren VBJK, Universiteit Gent en Stad Gent twee diepgaande onderzoeken die onder meer nagaan hoe de transitie (of overgang of instap) naar de kleuterschool beter kan gebeuren. Speciale aandacht gaat daarbij naar kinderen en ouders uit kansengroepen en uit gezinnen met een andere thuistaal dan het Nederlands.
Maar de ervaringen binnen deze groep zijn tegelijkertijd zeer representatief voor alle gezinnen met jonge kinderen in de kleuterklas. Elke ouder herkent de vragen en bezorgdheden van de geïnterviewde ouders (én medewerkers).
Nood aan warme overgang
De onderzoeken tonen aan dat de eerste ervaringen op school emotioneel bijzonder moeilijk kunnen zijn voor kinderen en dat door dit gebrek aan emotionele veiligheid soms onbedoeld belangrijke leerkansen verloren gaan. De onderzoeken schetsen ook een beeld van wat ouders belangrijk vinden bij de transitie. Hierbij valt op hoe zij zich terecht vragen stellen over het gebrek aan zorg voor hun jonge kinderen.
Conclusie? Er is nood aan een warme overgang naar het kleuteronderwijs, met gelijkwaardige aandacht voor leren en voor zorg.
Praktijkverhalen & film
In het tweede luik van de studiedag geven praktijk- en beleidsmedewerkers uit het kleuteronderwijs, de lerarenopleiding en de preventieve gezinsondersteuning aan hoe ze samen met ouders scholen creëren waarin elk kind maximale ontplooiingskansen krijgt.
Op de studiedag gaat ook een film in première. Over de streep volgt Guust, Noë en Anna-Lisa bij hun eerste stappen in de kleuterschool. Kleuterleerkracht Bart formuleert het kernachtig in de film: ‘De eerste dag in de kleuterklas kan zo overweldigend zijn dat het lijkt alsof je op een andere planeet terechtkomt.’ De film toont hoe ouders en medewerkers elkaar letterlijk en figuurlijk over de streep trekken om de kleuters een goede start te geven.
Programma
Voormiddag
- Inleiding | dagvoorzitter Dr. Jan Peeters, VBJK
- Opening | Elke Decruynaere, schepen van Onderwijs, Opvoeding en Jeugd, Stad Gent
- Toelichting bij de centrale onderzoeksvragen | Prof. Piet Van Avermaet, Steunpunt Diversiteit & Leren
- Wat we leren van ouders, kleuterleiders en kinderbegeleiders | onderzoekster Katrien Van Laere, VBJK en Vakgroep Sociaal Werk en Sociale Pedagogiek
- Leerkansen en ervaringen van de jongste kleuters | onderzoeker Brecht Peleman, VBJK en Vakgroep Sociaal Werk en Sociale Pedagogiek
Namiddag
- Workshops over constructieve praktijken | coördinator kleuterparticipatie van de Vlaamse Overheid, inloopteam De SLOEP, Lerarenopleiding Odisee, ervaren kleuterleiders, ouders en onderzoekers | overzicht van de 6 thematische sessies
- Première | Over de streep, een film over warme overgangen naar de kleuterschool | door Onderwijscentrum Gent en VBJK
- Slotbeschouwing | Prof. Michel Vandenbroeck, Vakgroep Sociaal Werk en Sociale Pedagogiek