MeMoQ nulmeting: groeien in kwaliteit

MeMoQ staat voor Measuring & Monitoring Quality, het meten en opvolgen van kwaliteit in de kinderopvang. Het eerste onderzoek (de nulmeting) van MeMoQ zit alvast bijzonder goed in elkaar. Om te beginnen is het ingebed in het werkveld. Er is een toetssteen (sinds 2014 omschrijft het pedagogisch raamwerk wat kwaliteitsvolle kinderopvang precies inhoudt) en er zijn ook nog instrumenten voor zelfevaluatie en zorginspectie. Daarnaast is het uniek dat de onderzoekers een mix van groepsopvang en gezinsopvang (voorheen onthaalouders) bestudeerden. Verspreid over Vlaanderen en Brussel gaat het om kleine en grote organisaties, met verschillende vormen van financiering. Tot slot: de onderzoekers gebruikten voor hun observaties internationaal erkende instrumenten, dat stelt ons in staat om de resultaten met andere landen te vergelijken.

Kortom, de puzzel van MeMoQ zit sterk in elkaar en het stukje van de nulmeting is alvast ontzettend belangrijk.

Wat zeggen de resultaten?

De wijze waarop begeleiders kinderen emotioneel ondersteunen en zorgen voor een warm klimaat scoort eerder hoog. Tegelijk tonen de observaties dat kinderopvang meer doelgericht kan inspelen op de nieuwsgierigheid en exploratiedrang van kinderen.

De vaststelling dat kinderen best wat meer uitdagingen mogen krijgen, is op zich niet zo vreemd. Onderzoek in kinderopvang in andere landen leidt vaak tot dezelfde conclusie: opvangorganisaties kunnen nog sterker inzetten op de betrokkenheid en educatieve ondersteuning van jonge kinderen.

Meer aandacht voor de educatieve ondersteuning van kinderen betekent niet dat de kinderopvang “lesjes” moet geven of meer geleide activiteiten moet opzetten. Integendeel… Het gaat erom dat nog heel wat momenten niet als ‘educatief’ gezien worden. In organisaties die hoog scoren op pedagogische kwaliteit zijn de stimulansen voor kinderen niet gebonden aan voorbereide activiteiten, bepaalde inhouden of momenten tijdens de dag … In die opvanglocaties zien de onderzoekers ook kwaliteitsvolle educatieve interacties tijdens de verzorging, het eten, de potjesmomenten, het slapengaan en de overgangsmomenten.

Inzetten op professionalisering

Na de nulmeting in de kinderopvang is de kernvraag dan ook hoe we begeleiders kunnen ondersteunen in precies die interactie met kinderen. In opdracht van de Europese Commissie onderzochten we recent zelf nog welke condities kunnen bijdragen aan een hoge pedagogische kwaliteit. Het is een combinatie van:

  • leren in groep,
  • met voldoende tijd en ruimte voor reflectie op de praktijk,
  • ondersteund door een pedagogisch coach,
  • op basis van een wetenschappelijk onderbouwd raamwerk.

Dankzij MeMoQ hebben we in Vlaanderen alvast een goed pedagogisch raamwerk. Er zijn ook vormen van pedagogische (en taal-) ondersteuning. Het knelpunt blijft evenwel dat in het werkveld zelf te weinig pedagogische coaches zijn die tegelijk een team coachen én ook rechtstreeks met de kinderen en gezinnen werken. Er zijn vaak ook te weinig kindvrije uren om - in groep en ondersteund door een pedagogisch coach - te reflecteren op de eigen praktijk.

In landen waar dit wel gebeurt, komt telkens opnieuw tot uiting dat dit net op het interactieniveau met de kinderen verschil maakt. De kiemen om in de Vlaamse kinderopvang stevig in te zetten op professionalisering, zijn er. Sinds een aantal jaren bestaat Pedagogie van het Jonge Kind. Maar liefst drie hogescholen bieden deze bachelor opleiding aan. Ook op de werkvloer bestaan al vormen van pedagogische coaching. Nu we via de nulmeting merken dat kinderopvang baby’s en peuters onvoldoende stimuleert, is het zaak om de professionalisering op de werkvloer via de inzet van pedagogische coaches verder te ontwikkelen.

Meer lezen?

Alle info over MeMoQ - het pedagogisch raamwerk, de onderzoeksrapporten, het zelfevaluatie instrument en de vernieuwde aanpak van Zorginspectie - vind je op de pedagogische pagina's van Kind & Gezin.

Op onze eigen website vind je het rapport van ons onderzoek - in opdracht van de Europese Commissie - naar de randvoorwaarden voor pedagogische kwaliteit in de kinderopvang.

 

Tekst: Ellen Rutgeerts