Toegankelijkheid in Brussel

Voor maatschappelijk kwetsbare gezinnen is het niet vanzelfsprekend om de weg te vinden naar kinderopvang. Werken aan toegankelijkheid is daarom belangrijk. Dit is onderdeel van de sociale functie – ofte de maatschappelijke opdracht – van kinderopvang.

Kinderopvang en inburgering

Nederlandstalige opvangorganisaties in Brussel willen daar aan werken en krijgen daarvoor steun van VGC, de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

De eerste jaren (van 2003 tot 2006) gaat veel aandacht naar Brusselse nieuwkomers. Ouders die een inburgeringstraject volgen en jonge kinderen hebben, ervaren verschillende drempels om van kinderopvang gebruik te maken. Wat zijn die drempels? En hoe kunnen we die wegwerken?

VBJK begeleidt drie opvangorganisaties om te werken aan een betere toegankelijkheid voor nieuwkomers en respect voor diversiteit. De opvangorganisaties op hun beurt voorzien samen 15 kindplaatsen voor kinderen van nieuwkomers. Na verloop starten vier ex-nieuwkomers als kinderbegeleider in de betrokken opvangorganisaties. Ze volgen tegelijkertijd de modulaire opleiding ‘Kinderzorg’ en taallessen Nederlands.

Voorlopige besluiten

• Het is belangrijk om netwerken te creëren tussen inburgeringsorganisaties en kinderopvang.
• Het werkt om op voorhand opvangplaatsen te reserveren voor kinderen van nieuwkomers.
• Het is zinvol om het opleidings- en tewerkstellingstraject van nieuwkomers na hun inburgering verder te zetten. Opleiding en tewerkstelling kunnen onder meer gebeuren in de kinderopvang.

Deze besluiten staan in het eindrapport Bruggen Bouwen.

Zes regio’s, zes regiogroepen

Om kinderopvang meer toegankelijk te maken blijkt een van de sleutels: samenwerking met andere opvangorganisaties en met intermediairen uit de buurt. Op de kaart van het Brussels arrondissement worden zes regio’s getekend. Binnen elke regio ontmoeten opvangorganisaties elkaar. Onder begeleiding van VBJK werken ze (van 2007 tot 2013) aan hun eigen sociale mix: hoeveel kinderen uit maatschappelijk kwetsbare groepen bereikt het kinderdagverblijf?

Sociale functie Brussel

VBJK geeft deze zes regionale trajecten in Brussel inhoudelijke input. Het boek Kinderopvang met sociale functie is alvast een leidraad. We helpen leidinggevenden bovendien om samenwerkingen aan te gaan met organisaties die maatschappelijk kwetsbare groepen naar kinderopvang kunnen doorverwijzen. Denk bijvoorbeeld aan BON, Brusselleer, VDAB, JES vzw, OCMW’s, inloopteams, dienstencentra... Deelnemende opvangorganisaties kunnen bij VBJK ook terecht voor interne vorming en begeleiding op maat.

Bijzondere aandacht gaat naar opvangorganisaties die zich openstellen voor kinderen met een specifieke zorgbehoefte en naar occasionele kinderopvang voor ouders die Nederlandse taallessen volgen.

Draagvlak voor de maatschappelijke opdracht

Een belangrijk luik van dit project is werken aan een breed draagvlak voor sociale functie. Opvangorganisaties die nog niet deelnemen aan de regiogroepen worden gestimuleerd en actief betrokken. De samenwerkingsverbanden worden grondig uitgewerkt. VBJK onderzoekt bovendien de randvoorwaarden waardoor deze regiogroepen zelfstandig kunnen functioneren.

vzw Samenwerken aan kinderopvang in Brussel

Dat lijkt te lukken. Na afloop van de begeleiding door VBJK blijft de Brusselse kinderopvang werken aan toegankelijkheid. De VGC richt ‘Samenwerken aan kinderopvang in Brussel’ op. Vanaf 2014 staat deze vzw in voor de begeleiding, vorming en beleidsondersteuning van sociale functie in Brussel.

Eurofound onderzoek

In 2015 werkt VBJK mee aan een Eurofound onderzoek naar toegankelijkheid in ECEC. VBJK schuift als case studie het Brusselse begeleidingstraject Sociale Functie naar voren. Hier kun je het Eurofound rapport Early Childhood care: Accessibility and Quality of Services inkijken.